Zwrot kosztów prywatnego rzeczoznawcy w sprawie o odszkodowanie.

Dochodzi do stłuczki, wypadku, strony wymieniają się danymi, fotografują uszkodzenia samochodów, spisują informacje dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia (tzw. OC). Następnie – aby uzyskać odszkodowanie – zgłaszamy szkodę. Rozpoczyna się postępowanie likwidacyjne prowadzone przez ubezpieczyciela. Niestety zaniżanie należnych poszkodowanym odszkodowań jest zjawiskiem powszechnym i znanym. Finalnie powoduje to konieczność dochodzenia przez pokrzywdzonych swoich roszczeń na drodze postępowania sądowego. W Kancelarii MANTERYS wiele razy przerabialiśmy ten scenariusz zdarzeń.

Zwrot kosztów ekspertyzy rzeczoznawcy.

W przypadku niedojścia do porozumienia z ubezpieczycielem jedną z czynności, na którą decydują się poszkodowani, aby uzyskać odszkodowanie jest skorzystanie z usług prywatnego rzeczoznawcy (nie należy go mylić z biegłym sądowym). Osoba taka dokonuje oceny i zakresu uszkodzeń pojazdu oraz przeprowadza wycenę ich wartości. Usługa taka jest odpłatna. Zasadne wydaje się zatem dochodzenie zwrotu jej kosztów.

Jeszcze parę lat temu orzecznictwo odnoszące się do tytułowego zagadnienia nie było jednolite, mimo że Sąd Najwyższy zajmował raczej przychylne ubezpieczonym stanowisko:

uzasadnione i konieczne koszty pomocy świadczonej przez osobę mającą niezbędne kwalifikacje zawodowe, poniesione przez poszkodowanego w postępowaniu przedsądowym prowadzonym przez ubezpieczyciela, mogą w okolicznościach konkretnej sprawy stanowić szkodę majątkową podlegającą naprawieniu w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych (art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

uchwała 7 sędziów SN z 13 marca 2012 r. (III CZP 75/11)

W innej uchwale wskazano :

 odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może – stosownie do okoliczności sprawy – obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego

uchwała SN z 18 maja 2004 r. (III CZP 24/04)

Odszkodowanie obejmuje tylko wydatki konieczne.

W wyroku wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 908/00, („Izba Cywilna” 2002, nr 5, s. 45) podniesiono, że roszczenie o zwrot opinii eksperta nie jest zasadne ponieważ nie udowodniono, iż poniesienie wydatku było konieczne.

W uproszczeniu nie będzie zasadne oczekiwanie zwrotu kosztów opinii, gdy zlecimy ją na początku postępowania likwidacyjnego. Dopiero, gdy zakład ubezpieczeń zaniży wartość odszkodowania, a nie będziemy potrafili w inny sposób przekonać go do zmiany stanowiska lub skalkulować roszczenia na potrzeby sprawy sądowej wydatek może zostać uwzględniony.

Oczywiście nie wolno zapominać o prawidłowym udokumentowaniu zarówno zlecenia opinii, jak i jej rozliczenia. Powinniśmy posiadać umowę, rachunek/fakturę oraz potwierdzenie dokonania płatności. Zakres opinii oraz stopień jej skomplikowania nie może być oderwany od realiów szkody.

Dochodzenie odszkodowań i zasada pełnej kompensaty.

Przy dochodzeniu odszkodowań z OC warto pamiętać o zasadzie  pełnej kompensaty. Świadczenie wypłacone przez ubezpieczyciela  pozwalać musi na naprawienie wszystkich skutków zdarzenia (dotyczy to głównie ubezpieczenia OC, a nie tzw. autocasco). Niezbędne jest jednak  istnienie adekwatnego związku przyczynowo – skutkowego.

Przy takim ujęciu rzeczy zlecenie wyceny rzeczoznawcy pozostaje w normalnym związku z wypadkiem i jest działaniem w pełni racjonalnym. Nie jesteśmy bowiem w stanie w inny sposób zweryfikować prawidłowości postępowania ubezpieczyciela oraz wysokości szkody.

Jedna z nowszych uchwał Sądu Najwyższego w omawianej sprawie zapadła pod koniec 2019 r.

Poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.

uchwała 7 sędziów SN z 2 września 2019 r. (III CZP 99/18)

W naszej ocenie uchwała może mieć pośrednie zastosowanie do opinii lekarskich, wydawanych w celu oceny obrażeń doznanych przez poszkodowanych.

Niniejsze opracowanie – z uwagi na skróconą formę – nie może być  traktowane jako porada prawna. Każda sprawa wymaga indywidualnej analizy.

W Kancelarii Radcy Prawnego MANTERYS prowadzimy sprawy odszkodowawcze. Występujemy przed Sądami na terenie całego kraju. 

Zachęcamy Państwa do kontaktu z Kancelarią. Siedziba: Kancelaria Tczew, Kościuszki 4.

Nasze inne opracowania :